Εφηβεία

Η εφηβεία είναι μια μεταβατική περίοδος μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενήλικης ζωής. Εμπεριέχει ειδικά αναπτυξιακά ορόσημα και είναι δικαίωμα κάθε παιδιού και ευθύνη των γονέων και του παιδιάτρου η σωστή ανάπτυξη στο γνωστικό, βιολογικό και ψυχοκοινωνικό επίπεδο. Η εφηβεία είναι η ηλικιακή περίοδος του πειραματισμού και της αμφισβήτησης, προκειμένου να κατακτηθούν βασικοί ψυχοκοινωνικοί στόχοι πριν την έναρξη της ενηλίκου ζωής. Οι ψυχοκοινωνικοί αυτοί στόχοι είναι η κατάκτηση της αυτονομίας, η θετική εικόνα εαυτού και η δημιουργία προσωπικής ταυτότητας (καθορισμός επιλογών που χαρακτηρίζουν το κάθε άτομο). Οι σημερινοί έφηβοι ωστόσο, αντιμετωπίζουν επιπλέον δυσκολίες λόγω των σύγχρονων κοινωνικών δομών και του τρόπου ζωής (οικονομική κρίση, υποβάθμιση περιβάλλοντος, ανεργία, κατάρρευση κοινωνικών δομών, νέες τεχνολογίες, επικράτηση των social media). Ο παιδίατρος έχει βασικό ρόλο στην προσέγγιση του εφήβου, διότι είναι ο επαγγελματίας που βρίσκεται κοντά στην οικογένεια από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού, είναι γνώστης των ταχέως εξελισσόμενων σταδίων ανάπτυξης, ασκεί ως επί το πλείστον προληπτική ιατρική που είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τους εφήβους και διακρίνεται για την κοινωνική του ευαισθησία εξαιτίας της ενασχόλησής του με τα παιδιά και τις οικογένειές τους.

Συγκεκριμένα, στο παιδιατρικό ιατρείο υπάρχει φιλική προσέγγιση του εφήβου και διάθεση του απαραίτητου χρόνου για τη δημιουργία σχέσης εμπιστευτικότητας για τη σωστή λήψη του ψυχοκοινωνικού ιστορικού. Για το λόγο αυτό, με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων μπορεί να υπάρξει συζήτηση με τον έφηβο κατά μόνας Οι ερωτήσεις κατευθύνονται με βάση το ακρωνύμιο HEΕADSSS (Οικογένεια (Ηome), Εκπαίδευση (Education), Διατροφή (Eating), Δραστηριότητες (Activities), Ουσίες (Drugs), Ασφάλεια (Safety), Σεξουαλικότητα (Sexuality) και Κατάθλιψη-αυτοκτονικό ιδεασμό (Suicide)). Στόχος του παιδιάτρου και των γονέων είναι η προστασία και η καλή συνεργασία με τον έφηβο, ώστε αντιμετωπίσει τα προβλήματα της εφηβικής ηλικίας, να ενημερώνεται σωστά και να εκπαιδευτεί στο να λαμβάνει μόνος του τις σωστότερες αποφάσεις για τον εαυτό του. Τα σημαντικότερα προβλήματα των παιδιών όπως προκύπτουν από την κλινική πράξη είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η παρενόχληση από συνομηλίκους ιδίως στο σχολείο, αλλά και διαδικτυακά (bullying), το άγχος των σχολικών επιδόσεων, η διαφορετικότητα και οι συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Ο παιδίατρος καλείται να λειτουργήσει ως ένας ενήλικας με εξειδικευμένες γνώσεις και ως πρότυπο συμπεριφοράς που θα βοηθήσει τον έφηβο με τη θετική του στάση, την ενθάρρυνση και την ενημέρωση, να κινητοποιηθεί για να αλλάξει τις συνθήκες που τον οδήγησαν στα προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Αμιγώς παθολογικά προβλήματα που συναντώνται συχνά στην εφηβική ηλικία μπορεί να είναι η παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο, η δυσλιπιδαιμία, η νευρογενής ανορεξία, οι διαταραχές του κύκλου στα κορίτσια και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η καθυστέρηση της ενήβωσης, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και η δερματική ακμή. Στις ηλικίες αυτές γίνεται και επανέναρξη και συμπλήρωση των εμβολιασμών και εισαγωγή νέων εμβολίων όπως του εμβολίου εναντίον του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Η συζήτηση με τους γονείς επικεντρώνεται στη συναισθηματική κάλυψη, στήριξη και ασφάλεια που οφείλουν να παρέχουν στο παιδί τους, την εφαρμογή ορίων μετά από συζήτηση, την ειλικρίνεια, το παράδειγμα ως στάση ζωής και το σεβασμό στην προσωπικότητα του εφήβου, ενώ πολλές φορές είναι απαραίτητη η συνεργασία ομάδας ειδικών πέραν του παιδιάτρου όπως επαγγελματιών ψυχικής υγείας, διατροφής, ενδοκρινολόγων και γυναικολόγων με εξειδίκευση στην εφηβική γυναικολογία.

Accessibility